Berichten in de financiële pers over het bedrijfsresultaat of de operationele winst van een onderneming zijn berichten over het EBITDA-resultaat. In het Engels staan deze letters voor Earnings Before Interest, Depreciation en Amortization. In het Nederlands staan deze letters voor de door een onderneming gemaakte winst voor rentelasten, belastingen en de afschrijvingen op vaste en immateriële activa. De afschrijving op immateriële activa wordt ook wel amortisatie genoemd. EBITDA zegt dus iets over de winstgevendheid van een onderneming.
Het ontstaan van EBITDA
Hoe is EBITDA ontstaan? Lange tijd was EBIT een veelgebruikte manier om de winstgevendheid van een bedrijf te bepalen. De opkomst van het internet werd begin jaren negentig van de vorige eeuw gevolgd door de internetbubbel. Veel internetbedrijven kwamen door hoge investeringen en hoge afschrijvingen in financiële problemen, met als gevolg een negatieve EBIT. Daar waren beleggers natuurlijk niet blij mee. Bedrijven besloten daarom om ook de afschrijvingen en de investeringen uit het resultaat te halen. Zo kon het bedrijf de beleggers weer positieve cijfers laten zien.
EBITDA wordt populair
EBITDA, een term die van oorsprong afkomstig is uit de VS en Groot-Brittannië, is ook naar ons land overgewaaid. In de Verenigde Staten haalden durfinvesteerders (private equity partijen) eind jaren ‘80 bedrijven van de beurs. Deze bedrijven werden gefinancierd met aanzienlijke leningen. Had een bedrijf voldoende ruimte om de zeer hoge rentebetaling tijdig te kunnen voldoen? Om dat te kunnen bepalen werd door de durfinvesteerder gekeken naar het EBITDA-resultaat. Zo werd EBITDA dus populair. Vandaag de dag wordt EBITDA nog steeds door bankiers gebruikt. Ze gebruiken het om de financiële kracht van bedrijven te kunnen analyseren.
De redenering achter EBITDA
Bij EBITDA is het bedrijfsresultaat niet meer afhankelijk van de rentebetaling. Bovendien haalt EBIDTA ook de afschrijvingen en de amortisatie af van het bedrijfsresultaat. Waarom? Omdat de kosten van afschrijvingen en amortisatie vaak geen betrouwbaar beeld geven van investeringen die bedrijven moeten doen om hun marktpositie te kunnen behouden. De rente wordt buiten beschouwing gelaten omdat dit een niet-operationele kostensoort betreft. Het te betalen rentebedrag, dat afhankelijk is van de wijze waarop de onderneming is gefinancierd, dus van de verhouding tussen het vreemde en het eigen vermogen, staat immers los van de door het bedrijf geleverde operationele prestaties. De door bedrijven te betalen belastingen verschillen niet alleen van regime tot regime, maar soms ook van sector tot sector. Bovendien zijn sommige bedrijven beter in staat om belastingen te ontwijken. Dat zijn redenen om ook de belastingen buiten beschouwing te laten. Belastingen en rente worden, zo is een vaak gehoord argument, buiten beschouwing gelaten om de vergelijkbaarheid van ondernemingen te vergroten.
Het nut van EBITDA voor beleggers
Een belegger wil weten wat de winstgevendheid is van een onderneming. Bestudering van de winst- en verliesrekening helpt hem niet altijd verder, want de in een winst- en verliesrekening genoemde cijfers zijn, hoe verder ze naar beneden staan, gevoelig voor manipulatie. Zo kan bijvoorbeeld de nettowinst worden beïnvloed door bijvoorbeeld een bepaalde afschrijvingsmethodiek voor de afschrijving ven de materiële gebouwen en machines) en immateriële bezittingen merkenrechten en klantenrelaties). Bovendien heeft ook de kapitaalstructuur van een onderneming invloed op de nettowinst. Immers, een bedrijf met een hoge schuldenlast zal door de hoger rentebetalingen minder winst boeken dan een bedrijf met een lage schuldenlast. Is de nettowinst wel een betrouwbaar cijfer om de winstgevendheid van een onderneming te bepalen? Door als het ware te klimmen in de winst- en verliesrekening en de onderste onbetrouwbare cijfers dus niet te gebruiken, door dus te kiezen voor het EBITDA-resultaat, krijgt de belegger een beter beeld van de hoeveelheid cash die door een onderneming uit haar bedrijfsactiviteiten wordt gehaald. Ondernemingen zijn dankzij het EBITDA-resultaat beter vergelijkbaar, want het manipuleren van dit resultaat door de topmannen van een onderneming is veel moeilijker dan het manipuleren van de nettowinst.
Voordelen van EBITDA
Bij EBITDA wordt geen rekening gehouden met de financiering van een bedrijf. Door het niet maken van die berekening kunnen beleggers zich focussen op de resultaten van ondernemingen. Door dit focussen kunnen ze een bedrijf beter begrijpen en ook de waarde van een bedrijf bepalen. Ze moeten er dan wel rekening mee houden dat bedrijven op verschillende manieren gefinancierd kunnen worden. Bedrijven met een stabiele winst en schulden kunnen een aantrekkelijke investering zijn. Overweeg je om een bedrijf over te nemen? Deze analyse is dan goed te gebruiken. Waarom? Omdat bij een bedrijfsovername de financiering doorgaans opnieuw wordt geregeld.
Kritische kanttekeningen bij EBITDA
Beleggers krijgen dankzij EBITDA een indruk van de hoeveelheid cash die door de onderneming wordt binnengehaald. Er wordt echter geen rekening gehouden met de hoeveelheid cash die het bedrijf in de vorm van rente, belastingen en investeringen verlaat. Belangrijke posten als rentelasten, belastingen en afschrijvingen worden niet meegenomen in de analyse van de winstgevendheid van een bedrijf. Daarom lijkt EBITDA alleen maar geschikt voor ondernemingen die slechts weinig investeringen hoeven te doen om hun winstgevendheid en omzet te kunnen behouden.
Wat zeggen sceptici over EBITDA?
Volgens sceptici is een EBITDA-resultaat alleen nuttig als men van mening is dat de investeringen in kapitaalgoederen worden gedaan door een fee. Sceptici wijzen op het feit dat een onderneming niet ontkomt aan het betalen van rente aan verschaffers van kapitaal. Bovendien kan ook de aanslag van de fiscus moeilijk worden genegeerd. Het is daarom niet verwonderlijk dat sceptici zeggen dat EBITDA niet het echte resultaat is, want alle relevante zaken moeten immers nog plaatsvinden.
Het EBITDA-resultaat zegt weinig over de winstgevendheid van en onderneming. Bovendien wordt er vaak een te optimistisch beeld gegeven van het saldo van kasstromen. Je blindstaren op EBITDA is daarom niet zonder risico. Dat blijkt bijvoorbeeld uit positieve EBITDA-resultaten die de vele verliesgevende internetbedrijfjes tijdens de internetbubbel in de jaren negentig van de vorige eeuw konden tonen. Het EBITDA-resultaat kan beleggers dus misleiden. Om dit te voorkomen heeft de Amerikaanse toezichthouder bedrijven verplicht om uit te leggen hoe een EBITDA-resultaat uiteindelijk leidt tot de nettowinst.
Geen goede maatstaf voor de cashflow
EBITDA is, in tegenstelling tot wel wordt beweerd, geen goede weergave van de cashflow binnen een onderneming. Waarom niet? Omdat belasting en rente buiten beschouwing worden gehouden, terwijl zowel belasting als rente wel degelijk aanleiding vormen tot cashflow. Ook wordt er geen rekening gehouden met de investeringen die ondernemingen moeten doen in werkkapitaal. Uiteraard vormen ook deze investeringen aanleiding tot cashflow.
Geen goede maatstaf voor de winst
EBITDA is, in tegenstelling tot wat wel wordt beweerd, geen goede maatstaf voor de winst. Waarom niet? Omdat er sprake is van een berekening van de winst voor interest, belastingen en afschrijvingen, items die voor beleggers juist van groot belang zijn.. De belastingen worden genegeerd, terwijl het betalen van belastingen wel voor iedere onderneming een jaarlijkse kostenpost is. Door het negeren van de afschrijvingen weet de belegger niet hoe de afschrijvingen zich in een bepaalde periode verhouden tot de investeringen.
Hoe kom je van winst naar EBITDA
Bij EBITDA worden de volgende posten buiten beschouwing gelaten:
- De afschrijving van vaste activa
- De afwaardering van immateriële activa
- De belastingen
- De nettorentelasten.
Weet je wat de winst is van een onderneming? Dan kun je dus het EBITDA-resultaat eenvoudig berekenen.
| Voorbeeld: de winst van een ondernemer is 1,538 miljard euro | |
| BIJ: afschrijving vaste activa | 1,54 |
| BIJ: afwaardering immateriële activa | 1,048 |
| BIJ: belastingen | 0,22 |
| BIJ: Netto rentelasten | 0,754 |
| EBITDA-resultaat | 5,1 miljard |
Voor beleggers zijn vooral de kasstromen van belang
Zowel de winst als het EBITDA-resultaat maken niet goed duidelijk maken hoeveel geld de onderneming instroomt en hoeveel geld de onderneming verlaat. Beleggers die daar meer duidelijkheid over willen hebben, moeten de kasstromen bekijken. De operationele kasstroom moet worden verminderd met de investeringskasstroom. De uitkomst van deze berekening verschaft de belegger waarschijnlijk meer relevante informatie over de winstgevendheid van een onderneming dan het EBITDA-resultaat of de door de onderneming behaalde winst.
Kijk ook naar andere invalshoeken
EBITDA, de inkomsten vóór interest, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill, ook wel het bruto bedrijfsoverschot genoemd, is zeker een interessante invalshoek.. Bedenk echter dat EBIDTA soms bewust door managers wordt gebruikt om beleggers een te rooskleurig beeld te geven van de financiële gezondheid van een onderneming. Bovendien is deze berekening, net als de berekening van de nettowinst, zeker niet toereikend om een goed oordeel te kunnen vellen over de financiële gezondheid van een bedrijf. Het enkel naar deze maatstaven kijken is dus niet genoeg. Voor het krijgen van een volledig beeld van een onderneming moet een belegger ook andere invalshoeken en ratio’s gebruiken, zoals bijvoorbeeld quick ratio, solvabiliteit of liquiditeit.