Niet iedere belegger weet wat derivaten zijn. Het zijn afgeleide financiële producten. De waarde van een derivaat is afhankelijk van een ander product. Dit andere product is de onderliggende waarde. Derivaten zijn gebaseerd op de onderliggende waarde van bijvoorbeeld aandelen of grondstoffen. Bezit je derivaten, zoals bijvoorbeeld futures, swaps of opties? Dan heb je het recht om een bepaald goed tegen een bepaalde prijs te kopen. Bovendien heb je het recht om een bepaald goed tegen een bepaalde prijs te verkopen. Bedenk dat derivaten gecompliceerde beleggingsproducten zijn. Deze beleggingsproducten zijn eigenlijk alleen geschikt voor de ervaren belegger.
Derivaten zijn populair. Je kunt er veel geld mee verdienen. Helaas kan het omgekeerde ook gebeuren. Je kunt er dus ook veel geld mee verliezen.
De derivatenmarkt
Op de markt van derivaten is er sprake van een tweedeling, namelijk Exhange Trated en Over the Counter (OTC). Ben je een particuliere belegger? Dan maak je waarschijnlijk gebruik van de beurs om derivaten te kopen. Deze op de beurs genoteerde beleggingsproducten zijn openbaar. Bovendien zijn de voorwaarden van het contract vooraf bepaald. OTC zijn derivaten die niet via de beurs worden verkocht. Deze niet op de beurs genoteerde derivaten worden direct en niet in het openbaar afgesloten. Vooral investeringsbanken gebruiken dit deel van de derivatenmarkt.
De voordelen van derivaten
Je belegt omdat je wilt verdienen. Met derivaten, afgeleiden van bijvoorbeeld aandelen, heb je meer mogelijkheden om met je beleggingen te verdienen. Enkele mogelijkheden zijn:
De belangrijkste risico’s van derivaten
Overweeg je om te gaan beleggen in derivaten? Bedenk dan dat dit niet zonder risico is. De twee belangrijkste risico’s zijn het liquiditeitsrisico en het hefboomeffect.
Wanneer ontstaat het liquiditeitsrisico? Als er sprake is van een ongunstige marktontwikkeling die een negatieve invloed heeft op de onderliggende waarde. Derivaten krijgen een negatieve waarde als de koers van de euro sterk daalt of als de rente stijgt.
Ook het hefboomeffect is een belangrijk risico. Dankzij het hefboomeffect is het mogelijk om met een bescheiden kapitaal toch een behoorlijke positie in te nemen. Je hebt dus zowel kans op een grote winst als op grote verliezen.
De risico’s van een hefboom
Het beleggen met een derivaat met een hefboom is dus risicovol. Zowel de risico’s en de kosten zijn groot, terwijl de kans op succes niet groot is. Bedenk dat bij hefboomproducten alleen de bank zeker is van rendement. Aangeraden wordt daarom om niet meer dan een klein deel van je vermogen in een hefboomproduct te beleggen.
Derivaat 1: Beleggen in risicovolle opties
Besluit je om te beleggen in opties? Je koopt dan het recht om aandelen voor een bepaalde prijs te kopen of te verkopen. Door het inzetten van hefbomen kun je meer winst maken of meer geld verliezen. Het beleggen in opties is dus zeker niet zonder risico’s. Daarom zijn deze derivaten zeker niet geschikt zijn voor beginnende beleggers. Besluit je om te beleggen in opties? Doe dan aan risicospreiding. Beleg dus niet al je geld in de risicovolle opties.
De aandelenoptie
Je besluit om geld te beleggen in derivaten Stel je kiest voor het beleggen van geld in een aandelenoptie. De onderliggende waarde zijn dan aandelen. De opties kun je, net als de aandelen zelf, kopen en verkopen op de beurs. Je hebt vooraf zelf bepaald gedurende welke periode de optie geldig is. Ook heb je vooraf zelf bepaald voor welke prijs de aandelenoptie door jou mag worden gekocht of verkocht.
Er zijn twee soorten aandelenopties: de call-optie en de put-optie. Bezitters van een call-optie mogen aandelen kopen voor een afgesproken prijs, terwijl bezitters van een put-optie aandelen mogen verkopen voor een afgesproken prijs.
Het kopen en verkopen van opties
Stel je koopt een put-optie. Dan moet je een optiepremie betalen. Betaling van die premie geeft jou het recht om tegen een vooraf vastgestelde prijs 100 aandelen te kopen. De schrijver ontvangt de door jou betaalde optiepremie. Hij is ver plicht om de aandelen te leveren als jij, de koper, jouw optie uitoefent.
Je kunt ook een call-optie kopen. Je moet ook dan een optiepremie betalen. Betaling van die premie geeft jou het recht om tegen een vooraf vastgestelde prijs 100 aandelen te verkopen. De schrijver, de ontvanger van de optiepremie, is verplicht om de aandelen in ontvangst te nemen als jij, de verkoper, jouw optie uitoefent.
Derivaat 2: Beleggen in risicovolle futures
Besluit je om te beleggen in derivaten? Dan kun je kiezen voor het beleggen in futures. Futures zijn overeenkomsten. Met deze overeenkomsten beleg je in de toekomstige waardevermeerdering van allerlei producten, zoals bijvoorbeeld graan, koffie of een pakket aandelen. Vaak gaat het bij futures om aanzienlijke bedragen. Daarom is dit beleggingsproduct niet geschikt voor kleine particuliere beleggers. Bedenk dat je verlies bij het beleggen in futures behoorlijk kan oplopen. Aangeraden wordt om uitsluitend in futures te beleggen in een sector die bekend terrein voor je is.
Het kopen en verkopen van futures
Heb je gekozen voor het kopen van het derivaat futures? Dan bepaal je vooraf wat de hoeveelheid is van het product waarin je belegt. Ook bepaal je vooraf tot wanneer je in het product belegt. De prijs van het product kan stijgen of dalen. De stijging of daling van de prijs van het product wordt iedere dag berekend. Bij verkoop van de futures kan de koers gedaald of gestegen zijn. Bij een gedaalde koers moet je het verschil bijbetalen, terwijl je bij een gestegen koers het verschil krijgt uitbetaald.
Derivaat 3: Beleggen in risicovolle swaps
Besluit je om te beleggen in derivaten? Dan kun je kiezen voor het beleggen in swaps. To swap is Engels voor ruilen of omwisselen. Een swap is dus een ruilcontract. Twee partijen maken de afspraak dat de ene partij een bepaalde kasstroom of risico ruilt met een bepaalde kasstroom of risico van een andere partij. De waarde van dit financiële product wordt afgeleid van bijvoorbeeld een rentestand of een wisselkoers.
De renteswap
Wil je renterisico’s beheersen of afdekken? Wil je speculeren op de toekomstige rentestand? Door het kopen van een renteswap is het mogelijk om je te beschermen tegen het renterisico. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om het renterisico van een lopende lening met een variabele rente af te dekken met een swap.
Er zijn twee soorten renteswaps: de payer swap en de receiver swap. Met een payer swap kun je je indekken tegen een rentestijging, want je betaalt een vaste rente en je ontvangt een variabele rente. Met een receiver swap kun je een lening met een vaste rente omzetten naar een lening met een variabele rente, want je betaalt een variabele rente en je ontvangt een vaste rente.
Waarvan is de waarde van een renteswap afhankelijk? Van de afkoopsom en van de te verwachten rentestand. Het beleggen in renteswaps is niet zonder risico, want de waarde van de renteswap kan zowel positief als negatief zijn.
Wat moet er vastgelegd worden voor een renteswap?
- De referentierente. Er moet worden bepaald welke rente er voor de korte rente wordt gekozen, dus wat de referentierente is.
- Bepaald moet worden wat het percentage van de lange rente is.
- Welke methode wordt gebruikt om de rente te berekenen?
- Wat is de couponfrequentie van de lange rente?
- Wat is de looptijd van de swap?
Derivaat 4: Beleggen in Contracts for Difference (CFD’s)
Besluit je om je geld te beleggen in derivaten? Je kunt dan kiezen voor de zeer risicovolle CFD’s. Dit is een onderhandse overeenkomst. Wat wordt er afgesproken? Het verschil tussen de actuele prijs van bijvoorbeeld grondstoffen of aandelen en de prijs van deze grondstoffen en aandelen op het moment van het afsluiten van het contract wordt verrekend.
Speculeren met een hefboom
Je kunt bij dit beleggingsproduct speculeren met een zogeheten hefboom. Dankzij die hefboom kun je handelen met meer geld dan je hebt ingelegd. Je belegt dus deels met geleend geld. Je loopt dan het risico dat je meer dan je eigen inleg verliest. Verlies je inderdaad meer dan je eigen inleg? Je moet dan de restschuld aan de aanbieder van de CFD aflossen.
Aanbieders van CFD’s moeten risico voor consumenten verminderen
Consumenten lopen bij het beleggen in CFD’s grote risico’s. Dat risico moet worden verminderd. Bepaalde aan beleggingsondernemingen gestelde voorwaarden moeten leiden tot een verminderd risico voor consumenten.
De voorwaarden zijn:
- De hefboom van een CFD moet een maximum hebben.
- Tijdige beëindiging van verlieslatende posities.
- Bescherming van beleggers tegen restschuld.
- Het geven van gestandaardiseerde risicowaarschuwingen. Ook moet het percentage verlieslijdende beleggers bekend worden gemaakt.
- Het is verboden om consumenten middels het aanbieden van bonussen of andere lokkertjes in de verleiding te brengen om te gaan handelen in CFD’s.